Afgelopen week presenteerde Barack Obama zijn begroting voor 2010 en 2011. Bij de presentatie vertelde hij dat de Amerikaanse regering vanaf nu op de centen gaat letten, om vervolgens met droge ogen aan te kondigen dat de VS dit jaar een begrotingstekort van $1600 miljard zal hebben. Ofwel, ongeveer 12% van het Bruto Binnenlands Produkt.

Het is trouwens grappig en triest tegelijk dat landen het een “begrotingstekort” noemen en dat ze het uitdrukken als een percentage van het BBP. Door beide zaken te combineren lijkt het allemaal veel minder triest dan het werkelijk is. In Europa bijvoorbeeld is het nu de doelstelling dat het begrotingstekort in 2012 of 2013 weer onder de 3% komt. Alleen al het formuleren van die doelstelling zorgt ervoor dat het onwetende publiek denkt dat alles dan weer in orde is, terwijl ook dán nog steeds veel meer geld wordt uitgegeven dan er in de staatskas binnenkomt.

Geniale oplossingen
Even terug naar Obama. Als we even alle mooie woorden weglaten, dan kondigt hij gewoon aan dat de VS in 2010 naar verwachting in totaal $2200 miljard aan belastinginkomsten zal hebben, en dat ze $3800 miljard zullen gaan uitgeven. Obama zou dus ook kunnen zeggen: “we geven dit jaar 73% meer geld uit dan er binnen komt”. Volgend jaar zal alles nog veel beter zijn, want dan geeft de Amerikaanse overheid slechts 59% meer uit dan er binnenkomt.

Het mooie (en ook gevaarlijke) is bij Obama dat als je naar hem luistert en je kijkt niet kritisch naar de cijfers, hij zo een prachtig verhaal houdt en een zodanig verantwoordelijk gezicht opzet, dat je bijna geneigd bent om hem te vragen of hij ook het financiële beheer over Nederland en België voor zijn rekening zou willen nemen.

Obama begon zijn persverklaring met forse kritiek op Bush, die de afgelopen acht jaar bakken met geld heeft uitgegeven. Ieder normaal denkend mens weet dat als je jarenlang teveel geld spendeert, er maar één oplossing is om het weer recht te trekken. Rigoureus snijden in de kosten en zorgen dat er vanaf vandaag minder geld uitgaat dan er binnenkomt. Dat is bij gewone mensen en gezinnen zo, bij bedrijven en óók bij overheidsfinanciën.
Obama heeft een andere, geniale oplossing. Nog veel méér geld uitgeven.
Hoe haalt zo’n man zoiets in zijn hoofd?

Hoe zit dat eigenlijk in Nederland?
Ik heb ook even de Nederlandse begroting opgezocht. Op prinsjesdag 2007 schatte Wouter Bos dat de Nederlandse staat in 2010 voor ongeveer $244 miljard aan belastinginkomsten zou hebben, en dat er in totaal $239 miljard zou worden uitgegeven.

De crisis kwam ertussen. Twee jaar later, op prinsjesdag 2009 schat Wouter Bos dat de belastinginkomsten in 2010 maar liefst €4 miljard minder zullen zijn. Een normaal mens zou direct denken: “oké, als je dan gewoon de eerder geplande €239 miljard uitgeeft, dan is er niets aan de hand”. De Nederlandse regering heeft “als gevolg van de crisis” besloten dat de overheid haar financiën niet meer op orde hoeft te hebben en geeft dit jaar doodleuk €272 miljard uit.

De politici zeggen: “we hebben door de crisis een jaartje met een begrotingstekort dat 6,3% van het BBP bedraagt”.
Ik zeg: “ze geven 13,3% meer geld uit dan er binnenkomt”.
Klinkt toch heel anders…