Kunt u dit bedrag uitspreken? Ik in ieder geval niet. Of ik moet 2.398 miljard biljoen zeggen. Dit is het bedrag dat u zou hebben opgespaard als één van uw voorouders in het jaar 1000 één euro (of het equivalent daarvan) op een bankrekening had gezet tegen 5% rente én als dat tot vandaag tegen diezelfde 5% op diezelfde spaarrekening zou hebben gestaan.
In zijn boek Tomorrow’s Gold spiegelt Marc Faber zijn lezers dit plaatje voor. Ik heb het uiteraard gelijk even nagerekend. En het is echt waar. Het wereldwijde BNP bedraagt ongeveer 30 biljoen euro. Alleen al die 5% rente op die spaarrekening zou u dit jaar een bedrag opleveren dat 4 miljoen keer zo groot is als de gehele wereldeconomie.
Waarom deze berekening?
Historici schatten dat de omvang van de wereldeconomie in het jaar 1000 ongeveer 20 miljard euro was. Die ene euro was toen dus 20 miljard keer zo klein als de wereldeconomie, maar zou nu zijn uitgegroeid tot een bedrag ongeveer 80 miljoen keer zo groot als diezelfde wereldeconomie. Ik heb nog een berekening gemaakt. De wereldeconomie is in 1010 jaar tijd met een belabberd laag jaarlijks percentage gegroeid. Gemiddeld slechts 0,72% per jaar.
De waarschuwing die alleen al dit cijfer ons geeft is dat we niet moeten verwachten dat we geld op een spaarrekening kunnen zetten of in een beleggingsfonds kunnen stoppen, het daar een leven lang laten zitten en dan denken dat we een vet pensioen hebben opgespaard. De geschiedenis bewijst dat het zo niet werkt.
Menselijk falen
Historisch gezien zijn het altijd dezelfde zaken die zorgen voor crises. Natuurrampen, pandemieën, oorlogen, revoluties, hyperinflatie, depressies en niet te vergeten fraude. Grotendeels oorzaken die zijn toe te schrijven aan menselijk falen.
De huidige ‘opgeloste’ crisis bewijst verder dat we vooral niet moeten denken dat we nu slimmer zijn dan onze voorouders. De technologie heeft zich ontwikkeld, maar het zijn dezelfde menselijke karaktereigenschappen die crises verzoorzaken. En verergeren.