Het begin van hyperinflatie

Eerder deze week kwam ik in een tweet een citaat van William White tegen. White was centrale bankier en is nu adviseur bij de OESO.

Hij is zo ongeveer de enige wereldwijd actieve beleidsmaker die vooraf waarschuwde voor de kredietcrisis.

Dit citaat slaat de spijker hard op de kop.

Zodra mensen beseffen dat de overheid niet langer zelfstandig de staatsschuld kan dragen, dus afhankelijk zijn van een schuld opkopende centrale bank, verliezen ze het vertrouwen in hun munt en ben je op weg naar hyperinflatie.

Draghi waarschuwt
Het stomme toeval is nu dat Draghi gisteren tijdens zijn persconferentie precies deed waar William White nu juist voor waarschuwt. Zie onderstaande tweet.

De ECB gaat stoppen met geld printen en wil vanaf 2019 de rente verhogen. Ze moeten wel, want inflatie is inmiddels gestegen naar 1,9%.

Tegelijk maakte Draghi echter duidelijk dat de ECB zich het recht voorbehoudt om opnieuw geld te gaan printen, zelfs als ze de rente verhoogt.

Het begin van verlies van vertrouwen
Daarmee helpt Draghi mensen te begrijpen dat diverse eurolanden (Italië voorop) nooit zelfstandig hun staatsschuld zullen kunnen financieren. Dat die landen chronisch de ECB nodig hebben om hun schuld op te kopen.

Dat is het begin van het verlies van vertrouwen in een munt. In dit geval de euro. Het begin van hyperinflatie.

De euro knalde gisteren direct omlaag. Daarmee komen we bij de waarschuwing die ik u gisteren ook al gaf. Zet spaargeld om in fysiek goud en zilver!

 

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Liever een paar jaar te vroeg…

Ik hoop dat u gisteren even de tijd hebt genomen om dit filmpje van Mike Maloney te bekijken. Als dat niet zo is, doet u dat dan alsnog!

Uiteraard bepaalt u zelf of u het met de inhoud eens bent. Maar meer kennis over dit onderwerp kan enorme invloed hebben op je (financiële) toekomst.

Zelf zag ik ook informatie die ik wel wist, maar waarover ik nog niet op die manier had nagedacht (je leert altijd bij).

Overeenkomsten met Duitse hyperinflatie
Vooral de vergelijking met de Duitse hyperinflatie van de jaren ’20 is opvallend. Want het vanaf 1914 door de Reichsbank geprinte geld ging toen eerst richting de wapenindustrie (WO1) en vanaf 1919 richting het buitenland (reparatiebetalingen).

Het geprinte geld kwam voor het overgrote deel dus niet in de zakken van de Duitse burger terecht. Toch ontstond er hyperinflatie.

In het financiële systeem blijven hangen
De afgelopen jaren kwam het geprinte geld ook niet in de zakken van de burgers terecht. Het bleef in het financiële systeem hangen omdat burgers en bedrijven weinig zin hadden om geld te lenen. En het hangt daar nog steeds.

Maar zodra de gemiddelde burger wat optimistischer wordt, kan het héél snel gaan (zie Mike’s uitleg over velocity, ofwel omloopsnelheid).

En als we straks richting Helicopter Money gaan, is het hek helemáál van de dam.

Liever een paar jaar te vroeg dan een week te laat
Vooral belangrijk is onderstaande grafiek van de Duitse hyperinflatie die we in het filmpje zagen.

Er lijkt jarenlang niets aan de hand. Nauwelijks inflatie. Maar ineens schieten inflatie én de goudprijs als een komeet omhoog.

Zo gaat het altijd met crises. Zo zal het nu ook gaan.

Zorg dat je goud en/of zilver bezit
Als je dus eerst gaat zitten wachten tot er duidelijke signalen zijn, dan ben je al te laat. Liever een paar jaar te vroeg dan één week te laat.

Het is dus belangrijk om nu een deel van je spaargeld in fysiek goud en/of zilver te hebben zitten. En niet te wachten tot de boel ontploft.

Want zodra dat gebeurt, zullen mensen die op hun spaarrekening vertrouwen in de armoede terecht komen.

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Bernanke weet het allemaal 100% zeker

Ben Bernanke is alweer een paar maanden met pensioen. Ik geef u hier nog even een paar publieke uitspraken die Bernanke deed in de aanloop naar het uitbreken van de kredietcrisis:

    • There is no housing bubble
    • I don’t buy the premise of house price declines, because house prices never declined on a nation wide basis
    • The subprime crisis is contained

Ik schreef vrijdag in dit artikel dat centrale bankiers nooit een bubbel zien aankomen. Met Bernanke was het nóg triester. Want je kunt iets waar je regelmatig naar wordt gevraagd onmogelijk over het hoofd zien. Bernanke beweerde tot het allerlaatste moment dat er geen bubbel was. Nog schokkender is hoe stellig hij in zijn beweringen was.

En toch werd deze gemankeerde professor zo ongeveer de belangrijkste man ter wereld. Zó belangrijk zelfs, dat hij nu diners met rijke beleggers en hedge fund managers bijwoont. En per diner $250.000 in zijn zak steekt.

David Einhorn was frightened
De bekende hedge fund manager David Einhorn was bij zo’n diner en stelde hem de vraag of het terugdraaien van het huidige geldprintbeleid geen érg moeilijke opgave zou gaan worden.

Bernanke antwoorde dat hij er 100% zeker was dat dit geen enkel probleem zou opleveren. En dat er in de VS met 100% zekerheid geen hyperinflatie zou komen.

100%.

Eindhorn vertelde achteraf dat hij het antwoord van Bernanke enorm beangstigend (frightening) vond. Want als iemand die nog nooit iets goed heeft voorspeld, zegt dat hij 100% zeker van iets is…

Bij een volgend diner verklaarde Bernanke doodleuk dat de rente tijdens zijn leven absoluut niet meer tot een historisch normaal niveau zal stijgen.

Geschokte hedge fund managers
Iemand die heeft bewezen zelfs geen maand vooruit te kunnen kijken, kijkt nu voor het gemak even een jaar of 20-30 vooruit. Logisch dat ook hier diverse aanwezige hedge fund managers geschokt waren.

Het is triest dat men $250.000 betaalt om naar zo’n man te luisteren. Maar als je goed naar Bernanke’s huidige uitspraken kijkt, dan weet je direct hoe laat het is.

Centrale bankiers rommelen maar wat aan en doen daarbij de hele tijd alsof ze weten wat ze doen.

Als het allemaal zonder gevaar voor de wereldeconomie zou zijn, dan zou het allemaal niet zo enorm triest (en beangstigend) zijn.

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Alleen als je een tik van de molen hebt gehad…

…accepteer je in de huidige economische situatie een baan als nieuwe voorzitter van de Federal Reserve. Dat was de eerste gedachte die in mij opkwam toen ik enkele maanden geleden vernam dat Ben Bernanke door Obama aan de kant ging worden geschoven.

Wie het ook zou worden. Het is per definitie iemand die ofwel over een ongelofelijk laag IQ beschikt, ofwel iemand die ze geestelijk niet allemaal op een rijtje heeft.

Als je van de geldprinterij bent, dan leid je de wereld richting hyperinflatie. En wordt je naam voor de eeuwigheid in één lijn genoemd met Rudolf Havenstein van de Reichsbank in 1923.

En als je na je aantreden de geldpersen stop zet, dan duikt de wereldeconomie direct in een diepe depressie, waarna je als Fed-voorzitter maar beter een paar jaar lang onder je bureau in het Fed-gebouw kunt gaan wonen.

In 1980 kon Paul Volcker het tij nog keren. Omdat de Amerikaanse economie in de kern nog redelijk gezond was. Maar echt gezellig zullen de jaren 1981-82 voor hem niet zijn geweest. Pas in 1983 begon zijn beleid vruchten af te werpen, waarna een behoorlijk lange economische bloeiperiode begon.

Nu is het te laat om het tij te keren. Het economische gezwel was in 2008 al veel groter dan in 1980, en het is de afgelopen vijf jaar alleen maar groter geworden.

Janet Yellen wordt de nieuwe Fed-voorzitter. De indicaties dat deze vrouw ze niet allemaal op een rijtje heeft, kregen we al in 2010. Zij pleitte toen zelfs voor negatieve rente.

Rente betalen op je spaarrekening
Dat betekent dat je je geld op een spaarrekening zet (dus uitleent aan een bank), en dat je daarvoor geen rente ontvangt, maar juist rente betaalt. Dat je je bank dus betaalt als je geld ván ze leent en als je geld áán hen uitleent.

Onder Yellen zal de Fed alleen maar méér geld gaan printen. En kan de rente zelfs tot onder nul gaan. Waarna andere centrale banken uiteraard zullen volgen.

Economisch is het wat mij betreft een ramp. Het enige voordeel voor ons beleggers is dat aandelenkoersen de komende tijd nog behoorlijk verder kunnen stijgen.

Daarnaast is wat mij betreft de duidelijke boodschap dat je je spaargeld beter in fysiek goud en zilver aanhoudt, dan op een spaarrekening bij een bank.

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Nog even over die arme kalkoen

Ik ga nog even met u door over dit verhaal van de kalkoen en de slager. De kalkoen leefde in een geforceerde realiteit en dat kostte hem op kerstdag de kop. Hij belandde in de oven. En hij zag het niet aankomen omdat hij voor wat betreft de analyse over zijn persoonlijke situatie alleen maar in de achteruitkijkspiegel keek.

Daarbij haalde Dylan Grice in zijn artikel nóg een belangrijk thema aan. Voor de kalkoen was de afwezigheid van bewijs tegelijk het bewijs van afwezigheid. Dit is iets waar we als samenleving enorm veel last van hebben. Als een bepaald probleem er op dit moment niet is, nemen we automatisch aan dat het ook in de toekomst niet zal opduiken.

Stralingsgevaar
Het meest concrete voorbeeld dat ik hierover kan bedenken is het debat over stralingsgevaar door mobiele telefoons, dat de afgelopen twintig jaar regelmatig opflakkerde. De fabrikanten van deze dingen hebben nooit afdoende bewezen dat er geen stralingsgevaar is.

Maar de afwezigheid van bewijs wordt door het grote publiek geslikt als bewijs van afwezigheid. Terwijl het nog steeds héél goed mogelijk is dat mobiele telefoons bij 30, 40, 50 jaar intensief gebruik enorm schadelijk zullen blijken te zijn.

De meesters van de achteruitkijkspiegel
Economen zijn meesters in het kijken in de achteruitkijkspiegel. Ze baseren zich altijd op het verleden, proberen alles te verklaren via een of ander theoretisch model (geforceerde realiteit) en hebben het bijna nooit bij het juiste eind. Ik heb in ieder geval nooit een klassieke econoom gezien die mij tijdig waarschuwde voor een grote crisis.

De enige is Nouriel Roubini. Hoewel hij de kredietcrisis volgens Jim Rogers om de verkeerde reden voorspelde (en dus per toeval gelijk kreeg) was hij op slag wereldberoemd. Het feit dát hij wereldberoemd werd terwijl er in de wereld vele duizenden economen rondlopen, is alleszeggend.

Inflatie
Bijna geen klassieke econoom ter wereld die fors stijgende inflatie voorspelt.
Afwezigheid van bewijs. En hun economische modellen zijn er niet op ingericht. Dat terwijl veel topbeleggers die hebben bewezen dat ze crises kunnen zien aankomen, juist wél fors stijgende inflatie voorspellen.

Het verschil? De topbeleggers denken niet theoretisch, maar praktisch. En ze hebben de moeite genomen om de geschiedenis te bestuderen. Daaruit blijkt dat massaal geld printen altijd leidt tot meer geld printen, daarna tot nóg meer geld printen en daarna tot fors stijgende inflatie.

Wie gelooft ú?
Gelooft u de econoom of de topbelegger? Uiteraard geloof ik niemand blind. Ik heb daarom óók de moeite genomen om de geschiedenis te bestuderen. En ik zal dat de rest van mijn leven blijven doen (vind ik nog leuk ook).

Maar alles wat ik tot nu toe heb gelezen, leidt mij tot de conclusie dat we het klassieke pad volgen richting fors stijgende inflatie tot zelfs hyperinflatie. Ofwel tot de vernietiging van de waarde van ons papiergeld.

Eindig niet als de kalkoen
Daarom blijf ik goud en zilver kopen. Vooral nu dat nog voor een relatief lage prijs kan. Want ik wil (financieel gezien) niet dat mij hetzelfde overkomt als die arme kalkoen. Kijkt u hier voor de aanbieders die wij de beste vinden.

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Een discussie die je absoluut moet beluisteren

Ik verwacht de komende jaren fors stijgende inflatie tot zelfs hyperinflatie. Dit omdat de schuldenberg in de VS én in Europa ongekend groot is. En omdat politici/centrale bankiers slechts twee keuzes hebben, nl:

  1. Banken en landen failliet laten gaan
  2. Massaal geld printen om een openbaar faillisement te voorkomen

Tot nu toe is het wel duidelijk dat de Fed én de ECB voor de tweede optie hebben gekozen. De balans van beide centrale banken is sinds het uitbreken van de crisis verdrievoudigd.

Mijn verwachting is dat centrale banken de komende jaren nog véél meer geld gaan printen. En dat dit uiteindelijk tot hyperinflatie (ofwel een waardeloze USD en EUR) zal leiden.

Durf je eigen mening/verwachting onder de loep te nemen
Je moet als belegger echter ook regelmatig je eigen mening/verwachting kritisch onder de loep nemen. En de beste manier om dat te doen is door aandachtig te luisteren naar de argumenten van iemand die een totaal andere uitkomst verwacht.

Afgelopen dinsdag vertelde ik u in dit artikel al over Robert Prechter. Zijn verwachting is dat een enorme crisis op het punt van uitbreken staat. Dat we een enorme depressie gaan krijgen die gepaard gaat met forse deflatie én een onvoorstelbare beursdaling.

Stel dat Prechter’s verwachting uitkomt?
Alleen al om wat dit jaar op ons af zou komen als Prechter gelijk zou krijgen, is het de moeite om aandachtig naar zijn argumenten te luisteren.

Hieronder vindt u een audio-discussie tussen Peter Schiff (inflatie) en Robert Prechter (deflatie), waarin de argumenten voor hyperinflatie en deflatie zeer duidelijk naar voren komen.

De discussie gaat grotendeels over de VS, maar is duidelijk ook op de Eurozone van toepassing. Mijn mening is in ieder geval dat je deze discussie absoluut moet beluisteren!

 

 

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Zorg dat u er klaar voor bent!

Ik hoop dat u het filmpje dat ik u gisteren toestuurde aandachtig hebt bekeken. Als u het nog niet hebt bekeken, doet u het dan alstublieft alsnog. Ik kende Frank Giustra (helaas) nog niet, maar hij is voor mij een openbaring. Ik heb nog niemand zo duidelijk zien vertellen waarom we op hyperinflatie afstevenen.

Het is voor mij in ieder geval zo belangrijk, dat ik vrienden en familie hierop wijs. Uiteraard kan ik hen (en u) slechts vertellen wat mijn verwachting is en waarom, en moet eenieder verder vooral met zijn geld doen wat hij zelf het beste vindt.

Het grote verschil tussen 2007 en 2012 
Vroeger kon je geld waar je geen risico mee wilde lopen gewoon op een spaarrekening zetten. Na aftrek van belasting en inflatie werd je spaargeld ieder jaar iets meer waard. Die tijden zijn sinds eind 2008 voorbij. Dankzij de centrale bankiers die voor ons beslissen dat de rente op 0,75% moet staan.

Nu boer je achteruit met je spaarrekening en door het vele geld printen gaat dit alleen maar erger worden. En zodra hyperinflatie optreedt, is je spaargeld simpelweg niets meer waard.

“De gewone spaarder zal worden vernietigd”, zegt Frank Giustra in het interview.

Hij zegt daarmee feitelijk precies hetzelfde als ook wij al enkele jaren lang vertellen. Zie ons rapport “Wees voorbereid en heb een plan!“, dat we toevallig vorige week nog hebben bijgewerkt met de laatst bekende informatie.

In het rapport vertellen we u precies waarin wij de komende jaren WEL zullen beleggen en daarnaast waarin we juist NIET zullen beleggen.

Vraagt u dit unieke gratis rapport hier aan en lees het aandachtig door. Als u vervolgens besluit dat u het met onze analyse eens bent, onderneem dan vooral actie. Zorg dat u financieel gezien goed voorbereid bent op de komende jaren!

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Dit filmpje bekijkt u het beste twee keer

Vorige week stuurde mijn collega Maarten Verheijen me een filmpje toe dat ik u absoluut niet kan onthouden. Het betreft een interview met miljardair Frank Giustra.

Het gebeurt zelden dat iemand op een zó duidelijke en begrijpelijke manier vertelt waarom we de komende jaren geconfronteerd gaan worden met hyperinflatie. En vooral waarom het onvermijdelijk is.

Het interview duurt maar liefst 45 minuten, maar is het bekijken meer dan waard. Als u dat te lang vindt, bekijkt u dan in ieder geval de eerste 15 minuten, en doe dat vooral zeer aandachtig.

Ik raad u zelfs aan om die eerste 15 minuten twee keer te bekijken, zodat u nog beter tot u kunt laten doordringen wat Frank Giustra ons vertelt. Vandaag een keer en morgen nog een keer.

En stuurt u het filmpje vooral door naar mensen van wie u wilt dat het de komende jaren goed met ze blijft gaan…

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Het ergste wat je portemonnee kan overkomen…

Het allerergste wat een mens economisch gezien kan overkomen is hyperinflatie. Ik schreef eind vorige maand al in dit artikel dat ik bang was dat dit straks het lot gaat zijn van de eurolanden.

Op mijn twitter account plaatste ik gisteren een link naar een artikel waarin de Zwitserse bank UBS juist waarschuwt voor hyperinflatie in de VS en in het VK.

Hyperinflatie ontstaat NIET door oververhitting van de economie, maar juist in tijden, dat het economisch slecht gaat. Het ontstaat in zeer korte tijd wanneer de financiële wereld en het bedrijfsleven het vertrouwen in een bepaalde munt verliezen.

Hyperinflatie is altijd het indirecte gevolg van een overheid die jarenlang fors meer geld uitgeeft dan dat er in de schatkist binnenkomt. Totdat de staatsschuld te ver is opgelopen.

Oplopende staatsschuld. Woedende bevolking.
Politici raken vervolgens in paniek en proberen het jaarlijkse begrotingstekort terug te dringen door een combinatie van kaasschaafbezuinigingen en belastingverhogingen. Een tijdje later raken ze opnieuw in paniek als blijkt dat de genomen maatregelen totaal contraproductief zijn. Ze zien begrotingstekorten en staatsschulden alleen maar verder oplopen. En als ze uit hun raam kijken, dan zien ze een woedende bevolking.

Het laatste ‘redmiddel’
Op dat moment blijft er (behalve in default gaan) nog maar één ding over. De centrale bank gaat geld printen. En daarna nog meer. En vervolgens nóg meer. En vervolgens verliest de financiële wereld en het bedrijfsleven haar vertrouwen in de munt. Wordt het een hete aardappel die direct na ontvangst wordt omgewisseld. En daalt de koers van de munt hard ten opzichte van sterke valuta (zijn die er nog?) en vooral ten opzichte van goud en zilver.

Kaartenhuis
Waardoor het leven snel duurder wordt en de bevolking versneld geld gaat uitgeven omdat alles toch zo snel in prijs stijgt. Daardoor lijkt het een tijdje lang alsof het ondanks stijgende inflatie redelijk goed gaat met de economie. Totdat de bevolking al haar geld heeft uitgegeven en de zaak als een kaartenhuis in elkaar stort.

Sorry mensen, maar zo zit het verhaal helaas in elkaar. Peter Bernholz bestudeerde alle vorige 29 gevallen van hyperinflatie en ze begonnen allemaal zoals hierboven beschreven.

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media:

Kibbelen als kikkers in een kruiwagen

Hyperinflatie. Hebt u er wel eens over nagedacht hoe dat zou voelen? Ik heb deze week nog eens bekeken wat de belangrijkste kenmerken van hyperinflatie zijn. En voor wat betreft de eurozone maakt dit mij zodanig ongerust dat ik die kenmerken even met u wil delen.

Eerst vertel ik u even dat ik afgelopen weekend in de prachtige Italiaanse Piemonte streek was met een groep succesvolle ondernemers. Met één ervan sprak ik uitgebreid. Hij weet amper waar ik mij mee bezig houdt, heeft een lage opleiding en heeft hélemaal niets met beleggen ("beleggen doe ik wel in mijn eigen ondernemingen, want die kan ik tenminste zelf sturen").

Hij vertelde mij dat hij de euro voor geen meter vertrouwt. Dat hij zijn banksaldi grotendeels in CAD, AUD en NOK aanhoudt, omdat hij anders bang is dat zijn bedrijven in gevaar komen (in goud had hij zich nog nooit echt verdiept).

Terug naar hyperinflatie. Van hyperinflatie spreekt men als prijzen meer dan 50% per maand stijgen. Klinkt onvoorstelbaar, vindt u niet? De voorwaarde voor hyperinflatie is dat een centrale bank massaal de geldpersen aanzet, dat een tijd lang blijft doen en steeds grotere bedragen print. De aanleiding (de trigger) is als bedrijven en burgers massaal hun vertrouwen in een munt opzeggen.

Denkt u even na over de voorwaarde en over de aanleiding. De ECB heeft afgelopen 12 maanden meer geld geprint dan in de eerste drie jaren na het uitbreken van de crisis bij elkaar. En om het schip drijvende te houden, zal de ECB steeds grotere bedragen printen. Stoppen met geld printen staat gelijk aan de zaak laten klappen (wat ze in 2008 al hadden moeten doen, maar wat ze nooit zullen doen). De voorwaarde voor hyperinflatie is er en zal alleen maar sterker worden.

Dan de aanleiding, ofwel de trigger. Zie mijn anekdote over afgelopen weekend. Over een ondernemer die de euro ziet als een potentieel risico voor zijn bedrijf. Op mijn twitter account plaatste ik een link naar een artikel over de G20-meeting van vorige weekend. De EU-leiders waren daar in Mexico met elkaar aan het kibbelen en de leiders van de VS, Canada, China, India, Brazilië etc. zaten met stijgende verbazing toe te kijken.

De EU-politici lopen nu al vier jaar achter de feiten aan. En kibbelen als kikkers in een kruiwagen, terwijl zich een bankencrisis én een landencrisis ontvouwt. Ze doen keihard hun best om ervoor te zorgen dat ondernemers binnen én buiten de Eurozone hun vertrouwen in de euro verliezen. De huiskamervraag is dan ook:

Hoe groot is de kans dat ondernemers en burgers massaal hun vertrouwen in de euro opzeggen?
Dus hoe groot is de kans dat een bedrijf (of burger) euro’s ontvangt en deze gelijk omzet in een andere valuta? Dat de euro een hete aardappel wordt, waar niemand zijn vingers aan wil branden? En dat de euro als gevolg daarvan in een neerwaartse spiraal komt, waardoor het leven in euro’s gemeten enorm snel duurder wordt? Hoe groot is die kans?

Eenieder mag die vraag voor zichzelf beantwoorden. Voor mij is het duidelijk. Zekerheid voor alles. Geen cash geld voor lange tijd aanhouden en vooral niet in euro’s. Met welke soort inflatie we ook te maken gaan krijgen, ik doe de komende jaren precies dát wat ik in ons gratis rapport "Wees voorbereid en heb een plan!" heb geschreven. Vraagt u het hier aan, lees het aandachtig door en onderneemt u vooral actie!

Deel dit artikel per mail of via uw sociale media: